Bölge sakinlerinin mücadelesi sonuç verdi, yargı Yatağan Termik Santrali için arkeolojik SİT alanında kömür çıkarma planını kesin olarak iptal etti.
Hazal Ocak
MUĞLA- Kültür ve Turizm Bakanlığı’na bağlı Muğla Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu, Yatağan termik santrali için kömür çıkarılmak istenen 3. derece Arkeolojik SİT alanı sınırlarını değiştirmiş ve yeniden belirlemişti. Turgut Yardımlaşma Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Derneği, bakanlığın kararına karşı dava açarak kararın iptal edilmesini istemişti.
Dava dosyasına giren bilirkişi raporunda söz konusu alanda 2018 yılında yapılan kazı çalışmalarında 91 adet buluntunun yanı sıra 14 adet pithos (Pişmiş topraktan yapılan büyük küp) ve 38 adet mezar gibi arkeolojik kalıntıların tespit edildiği belirtildi. Ayrıca mezar ve buluntuların Demir Çağı’na ait olduğu değerlendirilen raporda bölgenin 3. derece Arkeolojik Sit alanından çıkarılmasının arkeolojik sit alanı bütünlüğünü bozduğu anlaşıldığı sonucuna varıldı ve Muğla 1. İdare Mahkemesi rapor doğrultusunda 31 Aralık 2020’de kurul kararını hukuka uygun bulmayarak iptal etti.
Mahkeme Reddetti
Bakanlık, mahkemenin eksik ve hatalı değerlendirmeye dayalı karar verdiğini savunarak bu yerde yapılacak çalışmaların ilgili Müze Müdürlüğü ve uzmanları denetiminde yürütüleceği, çıkarılacak kültür varlıklarının taşınacağı, söz konusu yerde çıkarılan eserlerin özel bir yerde güvenli bir şekilde sergilendiği ve çalışmalar sırasında yüksek kurul kararlarına uygun hareket edildiğini ileri sürerek istinaf başvurusu yaptı, davanın reddedilmesini istedi. İzmir Bölge İdare Mahkemesi 4. İdari Dava Dairesi ise alt mahkemenin iptal kararını yasaya uygun bularak istinaf başvurusunu Danıştay’a temyiz yolu kapalı ve kesin olmak üzere 23 Aralık 2021’de reddetti.
‘Kömür Faaliyeti Durdurulmalı’
Kararın hem Yatağan hem de Milas bölgesi için örnek niteliğinde olduğunu belirten Çevre Hukuku Ağı Sözcüsü Avukat Fevzi Özlüer “Yıllardır köylüler, topraklarını satmamak için çok direndi fakat satış durumu söz konusu olduğunda da bu kez kömür çıkartmak isteyen şirket, SİT sorunu ile karşı karşıya kaldı. Bunu aşabilmek için 1. Derecede SİT niteliğindeki arkeolojik alanların, sit derecesini düşürecek şekilde koruma kuruluna karar çıkartılmasını sağladı ve 3. Dereceye düşürttü” dedi.
‘Tahribat İnsanların Gündelik Hayatıyla Sınırlı Değil’
Davanın bu açıdan çok önemli olduğunu vurgulayan Özlüer şöyle devam etti: “Kömür yataklarının yarattığı tahribat sadece insanların gündelik hayatlarıyla sınırlı değil, aynı zamanda kültürel ve arkeolojik mirasın da yok olmasına sebep olabilecek bir tahribat. Turgut Yardımlaşma Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Derneği, bu konuda önemli bir kazanım elde etti. 3. dereceye düşürülmüş SİT alanı ile ilgili alınan koruma kurulu kararının hukuka aykırı olduğunu hem ilk derece hem bölge idaresi mahkemesinden yargı kararıyla tescil ettirmiş oldu. Bu anlamıyla da kömür havzası faaliyetlerinin bir an önce durdurulması lazım. Çünkü kömür havzası Yatağan’da SİT sınırına geldi dayandı. Bu kazanım nedeniyle artık Yatağan’da kömür faaliyetinin durdurulması gerekiyor.’’
Bu Haber 22.01.2022 Tarihinde gazeteduvar.com.tr Adresinde Yayınlanmıştır